29 mei 2021

Hoe is het nu met…….Abel Unmüßig?

De mensport kent een groot aantal mensen die in het verleden actief waren in de sport en veel voor de sport hebben betekend. Hoefnet ging op zoek naar een aantal van deze coryfeeën om te vragen hoe het nu met ze gaat. In deze aflevering het woord aan Abel Unmüßig.

De Duitser Abel Unmüßig (1958), meester-banketbakker en eigenaar van een hotel in het kuuroord Hinterzarten, was jarenlang lid van het Duitse A- en B-kader van de pony-vierspannen en actief woordvoerder van het DOKR-mencomité in Warendorf. Met zijn opvallende Haflinger-vierspan was hij van 1991 tot 2015 internationaal succesvol voor Duitsland, onder meer op drie Europese kampioenschappen en twee wereldkampioenschappen.

Abel Unmüssig in Riesenbeck 2014
Foto: Dr. Jürgen Schwarzl

Via optochten naar de wedstrijdsport

“Ik begon met mennen door deelname aan optochten. In onze kindertijd reden we een authentieke molenwagen met vier Schwarzwälder-vossen die ons door de fokkers ter beschikking waren gesteld. Eerst onder het zadel, later met de koets. Ik leerde toen al om de moeilijkste van de vier paarden rechtsvoor in te spannen. Via deze hobby kwamen we terecht in de wedstrijdsport. Dankzij de steun van familie en vrienden kon ik me naast mijn tijdrovende beroep als patissier ook toeleggen op de wedstrijdsport. Na een nachtdienst of anderhalve dag in onze patisserie, was ik vaak de laatste die op de wedstrijd aankwam. Meestal stonden mijn pony’s dan al voor de koets te wachten.”

Volautomatische machine

“Mijn eerste grote wedstrijd was het Duits kampioenschap in Marbach in 1991. Mijn deelname en het winnen van de bronzen medaille heb ik te danken aan de toenmalige bondscoach Hans Frank uit Tettnang. Hij schreef me in, begeleidde me en vormde me, samen met Willy Jäger uit Hinterzarten, om tot Haflinger vierspanrijder. Willy Jäger was een hobbymenner en had naast zijn grote camping een boerderij waar hij en zijn vrouw Hertha Haflingers fokten. Ze stelden deze Haflingers jarenlang aan mij ter beschikking voor mijn vierspan.

Aanvankelijk waren er twaalf tot veertien ‘rossen’, later negen. Mijn eerste vierspan bestond uit vier merries van Adjudant. Ze waren zussen van een Merlot-moeder. Dit vierspan had al de kwaliteit van een ‘volautomatische machine’. Ik begon meestal met driejarige Haflingers en zette ze pas in voor de sport als ze vijf of zes jaar oud waren. Ik was steeds bezig om mijn Haflingerspan te verjongen. Met mijn ‘oudjes’ had ik het heel lang kunnen volhouden, maar dan had ik daarna moeten stoppen. Later kreeg ik via scouts Haflingers uit heel Europa. Overigens is een van de merries uit mijn oude span nog altijd bij mij.”

Abel Unmüssig op het Duits Kampioenschap in Lähden
Foto: Dr. Jürgen Schwarzl

Veel te danken aan Ewald Meier

“Ik heb het meest geleerd van de latere bondscoach Ewald Meier uit Meißenheim, die toen nog actief was. Hij trainde mij en mijn pony’s, coördineerde mijn deelname aan wedstrijden en begeleidde mij. Ik trainde soms samen met hem een week lang veertien Haflingers in Meißenheim en Riesenbeck van half acht ’s ochtends tot half tien ‘ s avonds. Er ontstond een hechte vriendschap tussen ons die langer duurde dan zijn tijd als bondscoach. Onze samenwerking was niet altijd vrij van conflicten, wat ook te wijten was aan onze verschillende karakters. Maar we spraken altijd openlijk onze mening uit, het werd uitgepraat en we kwamen weer bij elkaar. Ik vond het heel jammer dat hij stopte als bondscoach.”

De grooms

“Helmut Faller was vanaf het begin af aan mijn groom. Hij komt net als ik uit Sankt Märgen, waar mijn vader dierenarts was en hij is maar een jaar jonger dan ik. Hij werd als groom vergezeld door Hermann Braun, die door iedereen in de menwereld ‘Charly’ Braun werd genoemd. Hij was een entertainer pur sang en zorgde geregeld voor een goede sfeer op de wedstrijden.
Als we s ’avonds na het wedstrijdgebeuren eens een keer wat te diep in het glaasje hadden gekeken, keken we de volgende morgen bij het verkennen van de marathon of vaardigheid eerst hoe de andere rijders het aanpakten, voordat we zelf aan de slag gingen.

Trouwe grooms waren ook Gabi en Thomas Wörner, mijn dochter Simone, haar vriendin Elly uit Canada en, meest recentelijk, Herbert Frei. Mijn vrouw Monika was in het begin een beetje afstandelijk en zei ooit eens: ‘Als ik opnieuw geboren ga worden, kan ik het beste als paard op de wereld komen!’ In de jaren dat ik op wedstrijd ging, bleef er natuurlijk veel werk liggen voor haar en mijn zoon Dennis, die het van mijn oom overgenomen bedrijf zal voortzetten. Mijn dochter Simone werkt als modeontwerpster in Hamburg.”

Abel Unmüssig en 'Charly' Braun

Lage dressuurscores bij Duitse juryleden

“In mijn begintijd, toen er nog niet zo veel regels waren voor het mennen, namen er zo’n 28 tot 36 vierspan pony’s deel aan grote wedstrijden. Mijn grootste concurrenten waren op dat moment Friedhelm Kneifel en Willy Tischer, maar ook Aart van de Kamp sr., Pippa Bassett en Tinne Bax. Tegenwoordig zijn er vaak maar twaalf vierspannen of zelfs minder. Kameraadschap, wederzijdse steun en hulp betekenden nog iets.

Wat ons allen trof, was de geregeld relatief lage dressuurbeoordeling door Duitse juryleden. Als hun punten even hoog waren geweest als die van hun collega’s uit het buitenland, hadden we in de marathon geen vijf of zelfs tien punten achterstand hoeven in te halen. Hoewel dressuur een van mijn sterke punten was (mijn strafpunten lagen meestal tussen de 49 en 43), heb ik altijd veel moeten riskeren in de marathon.”

Abel Unmüssig met groom Helmut Faller
Foto: Norbert Steffen

‘Je bent eigenlijk al een museum’

“Tijdens mijn laatste WK-deelname in Lipica 2011 confronteerde iemand mij met een opmerking die niet bepaald vleiend voor mij was: ‘Unmüßig, je bent eigenlijk al een museum’. Dat schoot niet alleen bij mij in het verkeerde keelgat. Lipica en de aangescherpte reglementen, vooral bij de vaardigheid, waren voor mij de eerste aanleiding om na te denken over stoppen met de sport.

Als je alleen nog door vaardigheidsparcours kunt komen door over een te ingewikkeld geplaatste kegel heen te rijden, dan heeft dat volgens mij niets meer te maken met sport.
Als menners zijn we een keer op mijn voorstel bij een regionale wedstrijd met opzet over een kegelpoort gereden aan het begin van het parcours. De poort was zo opgesteld dat het niet zonder fouten gereden kon worden. Deze opzettelijke fout werd beloond door tijdwinst. Was dat nog sport?

Voor ons als menners waren het tijdstip en de uitkomst van vet-checks vanaf de trailer en de minimum eisen voor het kwalificeren van jonge paarden voor kampioenschappen nauwelijks nog te volgen.
Wij menners weten het beste wat onze paarden kunnen en we weten dat het geen zin heeft om met niet-fitte paarden op wedstrijd te gaan. Mijn collega Franz Knapp heeft ooit in Breda meegemaakt hoe willekeurig beslissingen van sommige juryleden zijn. Hoewel hij daar al jaren met hetzelfde vierspan was gestart, werd de identiteit van zijn vier pony’s ineens in twijfel getrokken. Alleen na het advies van een oud jurylid dat bevestigde dat het nog steeds dezelfde pony’s waren, kon hij starten.”

Afscheid op mijn verjaardag

“In de lange tijd dat ik heb gereden, zijn er uiteraard ook ongelukken geweest. Maar ze hebben me er nooit van weerhouden om door te gaan. Een van de ongelukken gebeurde aan het begin van het seizoen in Wettringen toen mijn dochter ons vierspan van de dressuur naar de staltent reed. Toen de rechter voorpony plotseling aantrok, viel ik als passagier achterover uit de koets en scheurde mijn milt en lever en liep ik gebroken ribben op. Maar dat weerhield me er niet van om daarna met de vrachtwagen bijna 700 kilometer naar huis te rijden. Nu zou ik dat niet meer doen. Een ander ongeluk gebeurde bij het beslaan thuis, toen een jonge ruin zijn kniegewricht zo hard in mijn gezicht sloeg terwijl ik hem vasthield, dat ik met een reddingshelikopter naar een ziekenhuis werd gebracht.

Maar de ongelukken hebben niets te maken met mijn latere beslissing om met de sport te stoppen. Ik nam deze beslissing pas veel later, op de dag van mijn 58ste verjaardag, 9 mei 2018. Pas toen nam ik afscheid van mijn geliefde mensport. De vele bekers in mijn kantoor herinneren me aan mijn tijd in de mensport, waarvan ik niets had willen missen. Ik heb alleen de belangrijkste bekers gehouden, als ik ze allemaal had gehouden, zouden het er vijf keer meer zijn geweest.”

Geen ‘rossen’ meer

“In het nabijgelegen Albersbach, naast het familiehotel van de familie Steiert, heb ik geen stal of ‘rossen’ meer. Er is nog wel een menterrein met zelfgebouwde hindernissen. Op verzoek van fokkers beleer ik af en toe nog jonge Schwarzwälder en ben beschikbaar voor de fokkerijvereniging voor verrichtingsonderzoeken van koudbloeden en kleine paarden. Dankzij mijn ‘Goldenen Fahrabzeichen’ kan ik ook menlessen geven en cursussen leiden. Ik heb me nooit geroepen gevoeld om jurylid te worden. Ik ben vier decennia lang lid van de gemeenteraad en dit wil ik graag voortzetten, net als een aantal andere erefuncties. Wat ik nog steeds leuk vind is motorrijden en een bezoek brengen aan het CAIO Aken, ook om collega’s te ontmoeten.”

Abel Unmüssig in Riesenbeck 2014
Foto: Dr. Jürgen Schwarzl

Palmares

Op het EK 1995 in Breda won Abel Unmüßig met het team goud en zilver in het individuele klassement. Hij maakte ook deel uit van het Duitse team dat opnieuw goud won op de Europese kampioenschappen van 1997 in Meißenheim en behaalde daar de vierde plaats in het individuele klassement. Op het EK 1999 in Saumur, waar hij met Duitsland teambrons won, werd hij individueel twaalfde. Op de Wereldkampioenschappen 2009 in Greven-Bockholt en 2011 in Lipica eindigde hij als 15e op de individuele ranglijst.

In Baden-Württemberg werd hij tussen 1990 en 2015 zes keer regionaal kampioen. Tussen 1996 en 2014 was hij driemaal Duits kampioen, vier keer tweede en zevenvoudig winnaar van de bronzen medaille. Voor zijn vele successen ontving hij in 1994 al het ‘Goldenen Fahrabzeichen’.

Tekst: Eberhard Platz. Bewerking: Hoefnet

Foto rechtsboven: ©Thilo Haak

Auteursrechten voorbehouden. Overname zonder bronvermelding en toestemming via info@hoefnet.nl niet toegestaan.